Het is makkelijk om alleen te focussen op de risico’s van schermgebruik. Maar schermen zijn niet per definitie slecht — het gaat om hóe je ze gebruikt. Digitale media kunnen kinderen helpen leren, creativiteit stimuleren en sociale vaardigheden ontwikkelen. De sleutel ligt in bewuste keuzes en begeleiding.
Wanneer zijn schermen waardevol?
1. Educatieve content en leren
- Educatieve apps en programma’s kunnen leren leuk en interactief maken
- Video’s en documentaires kunnen nieuwsgierigheid wekken over wetenschap, natuur, geschiedenis
- Digitale leeromgevingen (Google Classroom, educatieve websites) maken leren toegankelijk
2. Creativiteit en probleemoplossend denken
- Games zoals Minecraft, Roblox en creatieve bouwspellen stimuleren ruimtelijk inzicht, planning en creativiteit
- Tekenen, muziek maken en video’s bewerken op tablets kan artistieke talenten ontwikkelen
- Programmeren leren via kindertools zoals Scratch of Bee-Bot bevordert logisch denken
3. Sociale verbinding
- Videobellen met familie en vrienden die ver weg wonen houdt relaties in stand
- Samen gamen met vrienden versterkt vriendschappen en leert samenwerken
- Online communities rond hobby’s (tekenen, bouwen, lezen) bieden gelijkgestemde vrienden
4. Ontspanning en plezier
- Een half uur rustig kijken naar een favoriete serie kan ontspannend zijn na een drukke schooldag
- Games kunnen stress verminderen en zorgen voor een mentale pauze
- Samen met het gezin een film kijken creëert fijne herinneringen
Wat maakt het verschil tussen positief en negatief gebruik?
✅ Positief gebruik:
- Bewuste keuzes: weten wat je kind kijkt/speelt
- Samen doen: meekijken, meespelen, bespreken
- Afwisseling: schermen als onderdeel van een gevarieerd dag
- Tijd en grenzen: vaste momenten en duidelijke limieten
- Actief i.p.v. passief: educatieve games, creatieve apps, samen iets maken
❌ Negatief gebruik:
- Onbeperkt en zonder toezicht
- Als oppas of afleidingsmiddel
- Alleen passief consumeren
- Ten koste van slapen, bewegen en sociale contacten
- Gewelddadige of leeftijdsongeschikte content
Voorbeelden van positieve digitale tools voor 6-12 jaar
Educatief:
- Duolingo: Talen leren op een speelse manier
- Khan Academy Kids: Wiskundige en leesoefeningen
- YouTube Kids: Educatieve kanalen zoals National Geographic Kids, Klokhuis
Creatief:
- Minecraft Education Edition: Bouwen en ontwerpen
- Scratch: Programmeren leren voor kinderen
- GarageBand: Muziek maken
- Book Creator: Digitale boeken maken
Samenwerking:
- Padlet: Visueel prikbord voor schoolprojecten
- Google Docs: Samen schrijven en brainstormen
- Kahoot: Leuke quizzen voor in de klas of thuis
Tips om schermen positief in te zetten
➡️ Kies kwaliteitscontent: Zoek educatieve apps, games en video’s die passen bij de leeftijd en interesses van je kind.
➡️ Doe samen dingen: Speel een educatieve game samen, maak een tekening op de tablet, bekijk een documentaire en praat erover.
➡️ Gebruik schermen als springplank: Na een video over dino’s, ga je samen naar het natuurhistorisch museum. Na een bouwgame, ga je met LEGO bouwen.
➡️ Laat je kind iets maken: Creëren (tekenen, bouwen, programmeren, video’s editen) is waardevoller dan alleen consumeren.
➡️ Vier digitale vaardigheden: Als je kind iets nieuws leert (een app begrijpen, iets programmeren, een filmpje editen), vier dat!
➡️ Wees realistisch: Schermen horen erbij in de moderne wereld. Het gaat niet om verbieden, maar om balans en begeleiding.
📚 Bronnen: Bitescience Onderzoek Gamen & Welzijn 2024, Kennisnet Digitale Vaardigheden Basisonderwijs, Mediawijzer.net Positieve Mediagebruik
