De inrichting van je huis heeft grote invloed op het gedrag van je kind. Als schermen overal zichtbaar en bereikbaar zijn, is de verleiding groot. Een “schermvriendelijk huis” is een huis waar schermen aanwezig kunnen zijn, maar niet de hoofdrol spelen.
Wat er gebeurt zonder schermvriendelijke inrichting
Kenmerken van een “scherm-onvriendelijk” huis:
– Tv staat centraal en gaat automatisch aan
– Tablets en telefoons liggen overal
– Achtergrond-tv staat altijd aan
– Geen duidelijke speelplekken
– Eten gebeurt voor de tv
– Schermen in slaapkamers
Gevolgen:
– Schermen worden de norm
– Kinderen vragen automatisch om schermen
– Minder ruimte voor vrij spel
– Dagelijkse discussies over schermtijd
4 Principes voor een schermvriendelijk huis
1. Schermen zijn aanwezig, maar niet zichtbaar
➡️ Tv niet centraal
Plaats de tv niet als middelpunt van de woonkamer. Alternatieven: in een kast die je kunt sluiten, aan de zijkant, of in een aparte ruimte.
➡️ Tablets en telefoons in een vaste plek
In een la of kast, niet op de salontafel. Alleen pakken bij bewust gebruik.
➡️ Geen schermen in kinderkamers
Houd tv’s en tablets uit slaap- en speelkamers.
2. Schermvrije zones
Eettafel
– Geen tv aan tijdens eten
– Alle telefoons in een mandje
– Maak er een gewoonte van
Slaapkamer
– Geen schermen in de slaapkamer
– Schermen laden op buiten de slaapkamer
– Bedtijdroutine zonder schermen
Speelhoek
– Geen tv of tablet in de buurt
– Speelgoed zichtbaar en toegankelijk
– Boeken op ooghoogte
3. Uitnodigende alternatieven
➡️ Boeken overal
Boekenrek op ooghoogte, boeken naast het bed, prentenboeken in een mand.
➡️ Creatieve materialen binnen handbereik
Kleurpotloden, papier, kneedklei, knutselspullen.
➡️ Bewegingsuitnodigingen
Kussens, klimrek, muziek (via speaker, niet YouTube).
➡️ Gezellige plekken om samen te zijn
Bank, kleed, knuffelhoek met kussens.
4. Schermvrije momenten in je dagritme
Ochtend: schermvrije start
Begin de dag zonder scherm: opstaan, aankleden, ontbijten, spelen.
Tijdens het koken: samen in de keuken
Laat je kind “helpen” of geef eigen pannetjes om mee te spelen.
Voor het slapengaan: rust en verbinding
Min. 1 uur voor bedtijd: alle schermen uit. Bedtijdroutine: wassen, voorlezen, knuffelen.
Stappenplan in 5 stappen
Stap 1: Inventariseer (1 dag)
Loop door je huis: waar staan schermen? Wanneer gebruikt jullie ze?
Stap 2: Kies je zones (1 dag)
Bepaal welke plekken schermvrij worden.
Stap 3: Maak fysieke veranderingen (1 weekend)
Verplaats tv, creëer oplaadstation, richt speelhoek in, verwijder schermen uit slaapkamers.
Stap 4: Communiceer de regels (1 week)
Leg uit: “De iPad slaapt nu in deze la. We halen hem alleen als we samen kijken.”
Stap 5: Houd vol en evalueer (doorlopend)
De eerste weken wennen. Bied alternatieven, wees consequent, vier successen.
📚 Bronnen: NJi Mediaopvoeding 0-6 jaar 2024, Trimbos-instituut
